Dingspel & Kerspel


Dingspel
Norg was in de 17e eeuw onderdeel van het “Dingspel Noordenveld”. Een dingspel (ook: dingspil) is een voormalig rechtsgebied in de Nederlandse provincie Drenthe of, zoals dat toen werd genoemd, de Landschap Drenthe. De naam komt van ding, de rechtszitting die tot 1580 drie maal per jaar gehouden werd onder de hoogste functionaris van de bisschop van bisdom Utrecht. De dingspelen vaardigden elk vier etten af naar de etstoel, die samen met de drost de Landschap bestuurden en er recht spraken. Vanaf 1603 vormde het college van drost en gedeputeerden (Gedeputeerde Staten) het bestuur van Drenthe. Drenthe bestond uit zes dingspelen. Dit aantal komt overeen met de zes sterren in de vlag van Drenthe. De dingspelen zijn weer onderverdeeld in kerspelen. Overigens wordt aangenomen dat de zes dingspelen ontstaan zijn uit drie. De naam Drenthe verwijst naar het getal drie.

Kerspel Norg was één van de kerspelen binnen Drenthe. Een Kerspel (ook: karspel, kerspil, carspel of carspil) is de middelnederlandse benaming voor een kerkgemeente of parochie. Het kerspel maakte als territorium van een parochie of kerkelijke gemeente van oudsher deel uit van de kerkelijke organisatie van een bisdom. De grenzen dateerden veelal uit de 11e of 12e eeuw. Door bevolkingsgroei en ontginning van woeste gronden of door splitsing werden deze grenzen gewijzigd. Na de reformatie kwam het bij de protestants geworden parochies ook tot grenswijzigingen. Voor de zielzorg van de parochianen alsmede het verrichten van religieuze handelingen in de kerspel was dit het domein van de parochiepriester of kapelaan. Omdat de grenzen van een kerspel meestal samenvielen met die van het richterambt of schoutambt wordt het woord kerspel ook wel eens als synoniem voor deze gebruikt. Vanaf de zestiende eeuw begon men het begrip kerspel steeds meer te gebruiken om de bestuurlijke eenheid aan te geven, die vanaf de Bataafse Revolutie in 1795 de burgerlijke gemeente zou gaan vormen. Soms zijn bij de vorming van de gemeenten kerspelen samengevoegd tot een gemeente.